Onderwijs als vrijplaats voor kritisch denken

Bij de start van het nieuwe schooljaar roept Raymonda Verdyck, voorzitter van deMens.nu, op om onderwijs te blijven zien als méér dan toetsen en cijfers. Onderwijs draait niet enkel om rendement, maar om maximale kansen, brede ontwikkeling, burgerschap en vooral kritische zin.

Vrijheid onder druk

Vandaag staan fundamentele vrijheden wereldwijd onder druk. Vanzelfsprekende waarden zoals gendergelijkheid, wetenschappelijke inzichten en open gesprekken over seksualiteit worden steeds vaker aangevochten. Niet vanuit nieuwe kennis, maar door ideologie, religie of politieke druk. Onderwijs mag zich hier niet door laten gijzelen: feiten moeten primeren op overtuigingen.

Kritisch denken als fundament

Verdyck verwijst naar filosoof Leo Apostel, die honderd jaar geleden geboren werd. Zijn lessen draaiden niet om geloof bespotten, maar om logisch redeneren en jongeren leren vragen te stellen. Dat vermogen is vandaag urgenter dan ooit: in een tijd van filterbubbels, complottheorieën en desinformatie is kritisch denken onmisbaar voor een gezonde democratie.

Wat onderwijs moet zijn

Onderwijs moet een vrijplaats blijven waar jongeren leren onderzoeken, twijfelen en hun mening baseren op kennis én empathie. Het is geen luxe, maar de kern van onze samenleving. Jongeren moeten leren feiten van meningen te onderscheiden, verantwoordelijkheid te nemen en met moed hun visie aan te passen wanneer nieuwe inzichten dat vragen.

Oproep

Verdyck besluit met een duidelijke boodschap: respect voor overtuigingen is belangrijk, maar nooit ten koste van vrijheid van denken en leren. Onderwijs moet jongeren wapenen met kennis, nuance en een kritische geest – om samen verantwoordelijkheid te dragen voor elkaar, de planeet en de toekomst.

Lees meer