Koen Stein (VUB Press)
9 apr 2025
Wie is verantwoordelijk voor het overschrijden van de 1,5°C-grens? VUB-onderzoek wijst naar grootste uitstoters
De opwarming van de aarde nadert de symbolische grens van 1,5°C, en volgens recent onderzoek – met bijdragen van VUB-onderzoekers – hebben sommige landen die grens op eigen houtje al overschreden. De studie introduceert een opvallend nieuw concept: de “netto koolstofschuld”.
Wat is netto koolstofschuld?
Het idee is eenvoudig, maar krachtig: landen hebben een “eerlijk” aandeel in de hoeveelheid CO₂ die wereldwijd mag worden uitgestoten om onder de 1,5°C opwarming te blijven. Wie meer uitstoot dan dat aandeel, bouwt koolstofschuld op. En net die schuld maakt duidelijk wie verantwoordelijk is voor het overschrijden van de klimaatgrens.
VUB-expertise op wereldniveau
Onderzoekers van de VUB leverden een belangrijke bijdrage aan het internationale team achter deze studie. De resultaten maken duidelijk dat sommige landen hun rechtvaardige aandeel in de wereldwijde uitstoot ruim overschreden hebben. Deze landen hebben dus – op basis van hun historische uitstoot – al meer dan hun “billijk” deel van het koolstofbudget verbruikt en dragen zo disproportioneel bij aan de opwarming.
Waarom dit ertoe doet
Door de uitstoot per land af te zetten tegenover hun bevolkingsaandeel en het wereldwijde resterende koolstofbudget, legt het onderzoek de verantwoordelijkheid duidelijk bloot. En dat heeft grote implicaties, zeker in het licht van internationale klimaatrechtvaardigheid en discussies over wie welke inspanningen moet leveren in de toekomst.
Eén planeet, maar niet één schuld
De opwarming van de aarde is een wereldwijd probleem, maar dit onderzoek toont aan dat niet iedereen er in gelijke mate toe bijgedragen heeft. Het rapport roept dan ook op tot eerlijke verdeling van verantwoordelijkheden én concrete actie van landen met een historische over uitstoot.